ఇది భారత చరిత్రలో చాలా కీలకమైన అంశం.
“నేటి అయోధ్య (Ayodhya) నాటి బౌద్ధ ‘సాకేత’ (Sāketa) నగరమేనా?”
వివరాల్లోకి వెళితే.. చారిత్రకంగా అయోధ్యకు పూర్వ నామం సాకేతమే, మరియు దానికి పుష్కలమైన బౌద్ధ ఆధారాలు ఉన్నాయి.
ఇప్పుడు దీన్ని చరిత్ర ఆధారంగా స్పష్టంగా, దశలవారీగా చూద్దాం
1. “సాకేత” అనే ప్రాచీన నగరం
సాకేత (Sāketa) అనే పేరు మొదటగా ప్రస్తావించబడింది:
బౌద్ధ సాహిత్యంలో (పాళి Canon – Vinaya Pitaka, Majjhima Nikāya, Samyutta Nikāya మొదలైనవి)
తరువాత జైన గ్రంథాలలో
ఆ తరువాత కాలంలో హిందూ పురాణాలలో
బౌద్ధ కాలంలో “సాకేత” ఉత్తర భారతదేశంలోని ఒక ప్రాముఖ్యమైన నగరం, ఇది కోశల రాజ్యం (Kosala) రాజధానులలో ఒకటి. (మరొక రాజధాని శ్రావస్తి — Jetavana Buddha monastery ఉన్న ప్రదేశం.)
2. బౌద్ధ గ్రంథాలలో సాకేత ప్రస్తావనలు
బౌద్ధ త్రిపిటకంలో సాకేతం అనే నగరం బుద్ధుని కాలంలో చాలా సార్లు ప్రస్తావించబడింది:
ముఖ్య ఆధారాలు:
1. మజ్ఝిమ నికాయ (Majjhima Nikāya, M.III.104) —
బుద్ధుడు సాకేత నగరంలో నివసించాడని స్పష్టమైన ప్రస్తావన ఉంది.
2. సంయుక్త నికాయ (Samyutta Nikāya I.110) —
“Bhagavā Sākete viharati” — అంటే భగవాన్ సాకేతలో నివసిస్తున్నాడు అని పేర్కొంటుంది.
3. అంగుత్తర నికాయ (Aṅguttara Nikāya III.70) —
బుద్ధుడు సాకేతంలో ఉపదేశాలు ఇచ్చినట్టు వర్ణిస్తుంది.
4. జాతక కథలు —
సాకేత జాతకము (Jātaka No. 68) మరియు ఇతర జాతక కథలలో కూడా సాకేత నగరం ప్రస్తావన ఉంది.
ఈ ఆధారాలన్నీ బౌద్ధ కాలంలో “సాకేత” ఒక ప్రాముఖ్యమైన విద్యా, ఆధ్యాత్మిక కేంద్రం అని సూచిస్తాయి.
3. పురావస్తు ఆధారాలు — “అయోధ్య = సాకేత”
(a) అశోక శాసనాలు & శిలా ఆధారాలు
అశోకుని కాలంలో సాకేత అనే పేరు శిలాశాసనాలలో ప్రస్తావించబడింది.
ఉదా: బరబర్ గుహ శాసనాలు (Ashoka’s Edicts) లో సాకేతం కోశల ప్రాంతానికి చెందినట్లు సూచనలు ఉన్నాయి.
(b) అయోధ్య పురావస్తు తవ్వకాలు
భారత పురావస్తు శాఖ (ASI) తవ్వకాలలో (1949, 1975, 2003, 2021)
ప్రాచీన బౌద్ధ మూర్తులు, శిల్పాలు, ఇంస్క్రిప్షన్లు దొరికాయి.
వీటిలో కొన్ని గుప్తపూర్వ కాలం (2 BCE – 2 CE) నాటివి.
అంటే బౌద్ధ ప్రభావం బలంగా ఉన్న కాలానికి చెందినవి.
(c) చైనా యాత్రికులు
ఫా హియెన్ (Faxian, 5వ శతాబ్దం CE) మరియు హ్యూయెన్ త్సాంగ్ (Xuanzang, 7వ శతాబ్దం CE) తమ ప్రయాణవివరణల్లో “సాకేత” అనే నగరాన్ని సందర్శించినట్టు రాశారు.
మొత్తం సారాంశం ఏమిటంటే..
1.చారిత్రకంగా “సాకేత” అనే నగరం బుద్ధుని కాలంలో ఉండేది.
2. ఫా హియెన్, హ్యూయెన్ త్సాంగ్ వంటి యాత్రికులు దీన్ని స్పష్టంగా రాశారు.
3. పురావస్తు ఆధారాలు కూడా బౌద్ధ ప్రభావాన్ని నిర్ధారిస్తున్నాయి.
అందువల్ల..నేటి అయోధ్య నగరం, బౌద్ధ సాకేత నగరమనే చారిత్రక సత్యానికి బలమైన ఆధారాలు ఉన్నాయి.
చైనా యాత్రికుడు హ్యూయెన్ త్సాంగ్ (Xuanzang / Hiuen Tsang) రాసిన సాకేత (Ayodhya) గురించి ప్రత్యక్ష పాఠం మరియు దాని తెలుగు అనువాదం.
ఇది భారత బౌద్ధ చరిత్రలో అత్యంత ముఖ్యమైన సాక్ష్యం.
It is a long established fact that a reader will be distracted.
Your business can be found in more places than just your own website. Listing on major platforms like Google Business Profile, Yelp, or local directories ensures you show up when customers search for products/services "near me."
Add my business arrow_forwardAddress: Sumitra Nagar, Kukatpally, Hyderabad – 500072
Phone: 93988 43550
Email: achampeta.com@gmail.com
Copyright © 2025 Achampeta.Com. Proudly powered by Achampeta.com
